Philippe Troussier: Vị tân huấn luyện viên giàu kinh nghiệm

Không được đánh giá cao hơn so với các đồng nghiệp nổi tiếng ở châu Âu hay Nam Mỹ, thành tích của huấn luyện viên Philippe Troussier trong sự nghiệp cầm quân sau 40 năm vẫn còn thấp hơn. Tuy nhiên, so sánh với người tiền nhiệm Park Hang-seo, bản hồ sơ của ông Troussier lại có những đặc điểm đáng chú ý hơn.

Hi vọng rằng huấn luyện viên người Pháp 67 tuổi sẽ hướng dẫn đội tuyển Việt Nam đạt được các mục tiêu như giữ vững Huy chương Vàng SEA Games 32, đoạt ngôi vô địch AFF Cup 2024 và cạnh tranh trong vòng loại khu vực châu Á World Cup 2026.

Sự nghiệp đào tạo trải dài trên nhiều quốc gia.

Sau khi giải nghệ từ sự nghiệp cầu thủ vào năm 1983, Philippe Troussier đã bắt đầu theo đuổi công việc mới là huấn luyện viên bóng đá chỉ vài tháng sau đó. Ông bắt đầu với một đội bóng chơi ở giải Hạng 3 Pháp – INF Vichy và sau đó một năm, ông đã thử thách bản thân bằng việc làm huấn luyện viên cho một đội bóng ở giải Hạng 4. Ông cũng đã trải qua ba mùa giải để rèn luyện kỹ năng quản lý một câu lạc bộ bóng đá.

Nhà cầm quân người Pháp trở lại với đội bóng ông đã từng thi đấu – Red Star 93 vào năm 1987, nhưng lần này với tư cách là một huấn luyện viên. Trong mùa giải 1988/1989, ông đã đưa đội bóng của mình đến vị trí thứ hai và được thăng chức. Troussier được đề cử vị trí huấn luyện viên tạm quyền của câu lạc bộ Hạng 2 của Pháp – Creteil vào tháng 6/1989, tuy nhiên thời gian ngắn chỉ kéo dài 4 tháng chưa đủ để ông chứng minh khả năng của mình, trước khi phải trả lại vị trí cho Bernard Maligorne.

Khi rời Pháp, Philippe Troussier đã đến Bờ Biển Ngà và gây dấu ấn quan trọng trong sự nghiệp huấn luyện của ông.

Dẫn dắt ASEC Mimosas trong ba mùa giải liên tiếp (1990-1991-1992), huấn luyện viên đã đạt được danh hiệu vô địch Bờ Biển Ngà (Ivory Coast MTN Ligue 1) cùng đội bóng của mình.

Vào năm 1993, Troussier được bổ nhiệm làm giám đốc chiến lược của đội tuyển quốc gia Bờ Biển Ngà, với mục tiêu chủ yếu là giành vé tham dự World Cup 1994 và có những thành tích ấn tượng. Tuy nhiên, khi đội tuyển Bờ Biển Ngà không thể vượt qua vòng loại, nhà huấn luyện người Pháp đã phải rời khỏi vị trí của mình.

Trong sự nghiệp đào tạo của mình, Philippe Troussier đã huấn luyện nhiều đội bóng từ các châu lục khác nhau như Kaizer Chiefs (1994, Nam Phi), FUS Rabat (1995-1997, Maroc), Olympique de Marseille (2004-2005, Pháp), FC Ryukyu (2008-2010, Nhật Bản), Shenzen Ruby (2011-2013, Trung Quốc), Sfaxien (2014, Tunisia) và Hangzhou Greentown (2015, Trung Quốc).

Ông đã huấn luyện nhiều đội tuyển quốc gia như Nigeria (1997), Burkina Faso (1997-1998), Nam Phi (1998), Nhật Bản (1998-2002), Qatar (2003-2004) và Maroc (2005). Ngoài ra, ông còn dẫn dắt các đội này.

Khi được huấn luyện bởi Troussier, FUS Rabat đã giành được chức vô địch Maroc Throne Cup năm 1995, là thành tựu nổi bật của câu lạc bộ.

Sau khi giành được tấm vé đến với World Cup 1998, đội tuyển Nam Phi dưới sự dẫn dắt của huấn luyện viên Troussier đã chỉ đạt được vị trí thứ ba ở bảng C với 2 điểm sau ba trận đấu. Tuy nhiên, họ không thể tiến vào vòng 16 đội mạnh nhất.

Tiếng vang của bóng đá Nhật Bản.

Với những người yêu thích bóng đá, huấn luyện viên Troussier cùng đội tuyển Olympic Nhật Bản đã khiến nhiều người ngạc nhiên khi lọt vào vòng tứ kết môn bóng đá nam tại Olympic Sydney vào năm 2000.

Trận đấu cuối cùng của Asian Cup đã được giải quyết bởi ông, giúp cho đội tuyển Nhật Bản giành chiến thắng 1-0 trước Saudi Arabia. Chỉ trong vòng một năm sau đó, ông đã dẫn dắt “Samurai xanh” đến vị trí á quân tại Cúp Liên đoàn các châu lục (FIFA Confederations Cup) năm 2001, bị đánh bại bởi đội tuyển Pháp với tỷ số tối thiểu.

Như những bước tiến đáng kể cho chiến dịch World Cup 2002 được tổ chức tại sân nhà Nhật Bản, những thành tựu này đã giúp đội tuyển Nhật Bản xuất sắc vượt qua vòng bảng và tiến vào vòng 16 đội mạnh nhất. Đây cũng là thành tựu tốt nhất của đội bóng này tại sự kiện bóng đá lớn nhất thế giới. Troussier cùng đội tuyển đã đạt được thành công đáng kể này.

Vào năm 2000, Ông Philippe Troussier đã đoạt giải thưởng Huấn luyện viên tốt nhất châu Á (AFC Coach of the Year) ở cấp độ cá nhân. Vào năm 2020, ông đã được Liên đoàn bóng đá Nhật Bản (JFA) đưa vào danh sách Danh tiếng bóng đá Nhật Bản (JFA Hall of Fame) lần thứ 17.

Điểm nổi bật trong triết lý của huấn luyện viên Troussier là sự chặt chẽ. Các tuyến đội hình thi đấu gần nhau, về cả chiều dài lẫn chiều ngang. Chẳng hạn cự ly giữa tiền đạo chơi cao nhất và hậu vệ đá thấp nhất trong đội chỉ khoảng 30m. Toàn đội sẽ di chuyển cùng nhau theo ‘một khối’ ở mọi khu vực trên sân.

Từ mà Troussier luôn dùng khi chuẩn bị cho đội bóng trước trận đấu là ‘chặt chẽ’. Với Nhật Bản, nguyên tắc này là cốt yếu, bởi chúng tôi thường không có thể lực tốt như đối thủ.

Chủ tịch Liên đoàn bóng đá Nhật Bản JFA Kozo Tashima

Sự kết nối đặc biệt với môn bóng đá Việt Nam.

Trong tháng 6 năm 2018, Giám đốc kỹ thuật Trung tâm đào tạo bóng đá trẻ (PVF) đã được đổi người khi huấn luyện viên Philippe Troussier nhận vị trí này và bắt đầu có liên hệ với bóng đá Việt Nam. Sau đó, do U19 Việt Nam xếp thứ ba tại bảng B của Vòng chung kết U19 Đông Nam Á 2019 diễn ra trên sân nhà, Liên đoàn bóng đá Việt Nam (VFF) đã quyết định chia tay huấn luyện viên Hoàng Anh Tuấn. Từ tháng 9 năm 2019, Philippe Troussier đã được lựa chọn để giữ vị trí này.

Thầy Philippe Troussier để lại ấn tượng mạnh với phong cách nghiêm túc đối với các cầu thủ đội tuyển U19 Việt Nam. “Phù thủy trắng” đã đưa ra yêu cầu các tuyển thủ tập luyện chăm chỉ đến 23 giờ để chuẩn bị cho Vòng chung kết U19 châu Á 2020. Ông Troussier muốn các học trò quen thuộc với việc thi đấu vào khung giờ muộn của đội tuyển U19 Việt Nam. Ban đầu, các cầu thủ còn khá xa lạ khi phải tập luyện vào thời điểm này, nhưng sau đó dần dần đã trở nên quen thuộc hơn và hào hứng trong việc tập luyện.

HLV Troussier và đội U19 Việt Nam đã vượt qua Mông Cổ và Guam với tỷ số lần lượt là 3-0 và 4-1 trong vòng loại bảng J của giải Vòng chung kết U19 châu Á 2020. Ở trận thứ ba, đội đã đối đầu với đối thủ mạnh Nhật Bản và kết quả cuối cùng là hòa 0-0. Mặc dù cùng có được 7 điểm như Nhật Bản sau 3 trận đấu, U19 Việt Nam vẫn đứng ở vị trí thứ hai trên bảng do hiệu số kém (-6 so với +19).

Đội U19 Việt Nam đã đạt được đủ điểm số để giành vé đến Vòng chung kết U19 châu Á 2020 với vị trí nằm trong năm đội nhì bảng có thành tích tốt nhất. Tuy nhiên, do tác động của đại dịch Covid-19, giải đấu dự kiến diễn ra tại Uzbekistan vào tháng 10/2020 đã bị hủy bỏ, khiến cho ông Troussier và các học trò của ông không có cơ hội để thử sức với các đối thủ mạnh của châu lục.

Trong quá trình chờ đợi quyết định tổ chức Vòng chung kết U19 châu Á năm 2020, huấn luyện viên Troussier đã tích cực tham gia xem các trận đấu ở giải V-League, hạng Nhất và Nhì để tìm kiếm thêm những tài năng cho đội tuyển U19 Việt Nam. Sau khi kết thúc hợp đồng với PVF vào ngày 31/5/2021 do vấn đề về mức lương, “Phù thủy trắng” đã chia tay đội tuyển U19 Việt Nam đến thời điểm hiện tại năm 2021.

Kết thúc vào ngày 16/2/2023, Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) và huấn luyện viên Philippe Troussier đã đồng ý về các điều khoản trong hợp đồng. Đây cũng là những nhiệm vụ huấn luyện bóng đá Việt Nam cuối cùng của ông.

Huấn luyện viên Philippe Troussier đã chính thức đảm nhiệm vai trò dẫn dắt cả Đội tuyển quốc gia Việt Nam và U23 Việt Nam sau khi ký kết hợp đồng vào cuối tháng 2 tại TP Hà Nội. Thỏa thuận này dự kiến sẽ kéo dài đến hết tháng 7/2026.

Kết quả thành tích của huấn luyện viên Phillipe Troussier.

CLB ASEC Mimosas là đội vô địch của giải Ivory Coast MTN Ligue 1 trong ba mùa giải liên tiếp từ năm 1990 đến năm 1992.

CLB FUS Rabat đã giành chức vô địch Maroc Throne Cup vào năm 1995.

Đội tuyển Nhật Bản đã đoạt danh hiệu vô địch Asian Cup 2000 và đạt thành tích đứng thứ hai tại giải đấu FIFA Confederations Cup 2001.

Vào năm 2000, HLV được đánh giá cao nhất châu Á (AFC Coach of the Year) đã được trao tặng danh hiệu và 20 năm sau đó, ông đã được mời tham gia vào phòng Danh vọng bóng đá Nhật Bản (JFA Hall of Fame).