Vì sao bóng đá Nhật Bản là hình mẫu cho Việt Nam?

Nhật Bản vẫn là tấm gương để theo đuổi sự phát triển bóng đá của Việt Nam, dù cho thành tích tại vòng loại World Cup 2022 khu vực châu Á không được thuận lợi.

Thể thao bóng chày được coi là môn thể thao mạnh nhất tại Nhật Bản, trong khi bóng đá tại đây chưa từng đạt được thành công như vậy. Các phương tiện truyền thông của Nhật Bản vẫn sử dụng thuật ngữ “soccer” thay vì “football” khi đưa tin về môn thể thao đá banh này.

Bóng đá ở Nhật Bản vẫn tiến bộ một cách toàn diện nhất trong khu vực châu Á mặc dù nó được xem là môn thể thao không quan trọng. Giải đấu J1 League luôn được coi là một trong những giải đấu có uy tín nhất trên thế giới, chỉ đứng sau Premier League của Anh.

Phát triển từ những điều cơ bản

Năm 1993, việc thành lập J1 League đã đánh dấu một sự kiện quan trọng trong lịch sử bóng đá Nhật Bản. Cuốn sách “Phát triển môn thể thao vua tại văn hóa địa phương: Bóng đá Nhật Bản và thể thao thế giới” đã chỉ ra rằng công ty quảng cáo hàng đầu của Nhật Bản, Dentsu, từ chối tham gia quảng bá giải đấu này vào thời điểm đó và không tin rằng nó sẽ trở thành một giải đấu phổ biến.

Sau khi ra mắt ba năm, giải bóng đá J1 đã thu hút trung bình 17.000 khán giả đến sân mỗi trận. Tuy nhiên, số lượng khán giả đã giảm xuống gần 10.000 vào năm 1997. Tuy nhiên, chiến thắng của đội tuyển bóng đá Nhật Bản tại World Cup 1998 đã khiến sân vận động trở lại sôi động. Công ty quảng cáo Dentsu đã hối hận vì quyết định của họ.

Kết hợp với Hàn Quốc, Nhật Bản đã thu được quyền đăng cai World Cup 2002 vào năm 1996. Kể từ đó, sức hấp dẫn của môn bóng đá tại đất nước hoa anh đào không bao giờ giảm sút. Hiện nay, số lượng người tham gia xem các trận đấu tại J1 League đạt đến 33.000 người/trận, không kém cạnh những giải đấu hàng đầu tại châu Âu.

Sự quan tâm đến môn bóng đá trong thập niên 90 đã được thúc đẩy bởi các tập đoàn hàng đầu trên toàn cầu. Họ không bỏ qua thị trường phát triển mạnh mẽ tại Đông Á, đặc biệt là Nhật Bản. J1 League đang phát triển mạnh mẽ nhờ vào nguồn tài trợ từ nhiều thương hiệu nổi tiếng như Adidas, Nike, JVC, Canon…

Giá bản quyền truyền hình của J1 League đã tăng lên đáng kể và thu hút được sự quan tâm của nhiều thương hiệu lớn. Trong năm 2002, giá bán bản quyền J1 League là 2,5 tỷ yen (tương đương với 21 triệu USD). Tuy nhiên, vào năm 2016, DAZN – một trong những tập đoàn truyền thông lớn đã chi ra số tiền khổng lồ lên đến 240 tỷ yen (tương đương với khoảng 1,9 tỷ USD) để sở hữu bản quyền J1 League trong 10 năm.

J1 League cũng sẽ không được đánh giá cao nếu thiếu tài chính, đặc biệt là số tiền lớn. Cách tiến hành phát triển trong môi trường sạch sẽ và được đánh giá cao như thế nào.

Phong cách Nhật Bản

Sự đam mê với môn thể thao tổng quát và môn bóng đá cụ thể luôn được Nhật Bản khuyến khích và phát triển bằng nhiều phương pháp khác nhau đối với trẻ em. Hệ thống học bóng đá của đất nước này đã trở thành một tấm gương cho nhiều quốc gia khác ở châu Á, không chỉ riêng Việt Nam.

Giải U18 Premier League được tổ chức tại Nhật Bản từ năm 2011 nhằm phát triển tài năng cho các cầu thủ trẻ. Mặc dù được thành lập muộn hơn so với các quốc gia khác, giải trẻ Nhật đã có sự phát triển nhanh chóng và hiện tại có 20 đội tham gia, được phân chia thành 2 miền Đông – Tây và thi đấu theo thể thức vòng tròn để tìm ra nhà vô địch và đội xuống hạng.

Đã có sự tham gia của nhiều đội bóng đến từ các trường trung học tham gia vào giải đấu này thay vì chỉ có các CLB đào tạo. Đáng chú ý, đội bóng của trường trung học Aomori Yamada đã xuất sắc giành chiến thắng tại giải đấu miền Đông vào năm 2016, dù đối thủ của họ đều là những đội bóng lớn như Kashima Antlers, Kashiwa Reysol và FC Tokyo.

Hoàn chỉnh và rộng khắp, hệ thống phát triển bóng đá trẻ tại Nhật Bản đã tìm thấy những tài năng xuất sắc ở khắp mọi nơi, bao gồm cả những đứa trẻ đang vui chơi. Đối với những em nhỏ từ 8 đến 14 tuổi, chương trình đào tạo bóng đá trẻ tại Nhật Bản được chia thành năm cấp độ, bắt đầu từ “Chó con”, “Bulldogs”, “Sư tử”, “Học viện” và “Siêu sao học viện”.

Takumi Minamino, một ngôi sao nổi tiếng ở Nhật Bản, và Takefusa Kubo cũng là những người đi theo con đường đó.

Thay vì tập trung vào thành tích, triết lý phát triển bóng đá của người Nhật Bản đặt trọng tâm vào việc phát triển các kỹ năng toàn diện cho cầu thủ. Các cầu thủ được đào tạo từ khi còn nhỏ với 5 kỹ năng quan trọng bao gồm sự tự tin, trung thành, kiểm soát, tập trung và giao tiếp. Người Nhật Bản không ép buộc bất kỳ cầu thủ nào để đạt thành tích theo yêu cầu của đơn vị quản lý.

Sức mạnh từ giấc mơ

Khuyến khích tinh thần là điều quan trọng cho mọi tiến bộ. Tinh thần này không thiếu trong môn thể thao bóng đá ở Nhật Bản. Kazu Miura, một vận động viên Nhật Bản, đã trở thành một tấm gương cho các em nhỏ yêu thích bóng đá trong những năm 1990.

Từ khi còn là một thanh niên chưa đầy 18 tuổi, “King Kazu” đã rời quê hương và đến Brazil để theo đuổi ước mơ về bóng đá. Anh ta đi khắp các giải đấu tại Serie A và trở thành “Cầu thủ xuất sắc nhất châu Á” vào năm 1993. Thành tích ấn tượng của anh ta trong đội tuyển bóng đá Nhật Bản đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người Nhật và vẫn được nhắc đến đến ngày nay.

Hidetoshi Nakata đã trở thành ngôi sao hàng đầu của Nhật Bản khi giành chức vô địch Serie A cùng AS Roma vào thập niên 2000. Sau đó, nhiều ngôi sao khác như Shunsuke Nakamura và Yasuhito Endo đã nổi lên như nấm sau mưa.

Keisuke Honda, một ngôi sao bóng đá nổi tiếng đến từ đất nước Nhật Bản, đã đi khắp năm châu lục trên thế giới trong vòng 10 năm trước đây. Anh từng kể lại rằng mình mong muốn trở thành một siêu sao bóng đá sau khi xem những đoạn phim về Pele trên đĩa cũ của bố anh. Honda cũng là người đầu tiên đặt mục tiêu giành chức vô địch World Cup cho đội bóng đá quốc gia Nhật Bản. Trên trang The Player Tribune, anh đã chia sẻ câu chuyện đầy cảm hứng của mình.

Takumi Minamino, một tài năng sinh năm 1995, đang trở thành nguồn cảm hứng mới. Anh đã có ước mơ trở thành cầu thủ bóng đá từ khi còn nhỏ và được ngồi trên khán đài đầy ắp của giải J1 League vào những năm 2000. Anh cũng được truyền cảm hứng từ những bức ảnh về Ronaldo “béo” tại World Cup 2002. Hiện nay, anh đã trở thành một ngôi sao.

Giữ vững vị thế dẫn đầu không cần sử dụng những lời nói cường điệu, Nhật Bản thậm chí có nhiều cầu thủ có khả năng tương đương với Minamino. Trong số 28 cầu thủ Nhật Bản đến Việt Nam lần này, có tới 17 cầu thủ đang thi đấu tại châu Âu và không phải ai cũng được huấn luyện cùng Mohamed Salah, Virgil van Dijk giống như Minamino. Tuy nhiên, việc thường xuyên ra sân tại khu vực bóng đá phát triển nhất thế giới đã giúp Nhật Bản đạt được thành công.

Nhật Bản không chỉ khuyến khích ước mơ bóng đá của riêng mình bằng nhiều cách khác nhau, mà còn đẩy chúng ra tới thế giới. Không chỉ bằng việc phát triển J1 League và các mẫu Kazu Miura, Nakata… Tsubasa – bộ truyện tranh huyền thoại của Nhật Bản, cũng là nguồn cảm hứng cho nhiều siêu sao bóng đá như Fernando Torres, Andres Iniesta, Alessandro Del Piero…

Không chỉ tiến bộ môn thể thao bóng đá, người Nhật Bản còn xây dựng một môi trường xung quanh nó và gây ấn tượng mạnh với phần còn lại của thế giới.

Việt Nam vẫn cần học hỏi hình mẫu bóng đá của Nhật Bản, dù kết quả trận đấu tại Mỹ Đình vào lúc 19h ngày 11/11 này thế nào. Nhật Bản đã thành công trong việc thu hút đông đảo khán giả tới sân, đào tạo cầu thủ trẻ từ các trường bóng đá, sản xuất và xuất khẩu những ngôi sao đến châu Âu và bán các sản phẩm liên quan đến bóng đá. Họ cũng đã đạt được nhiều thành công trong giải VĐQG.

Đêm nay ở sân Mỹ Đình, Quang Hải và Công Phượng sẽ đối đầu với Minamino và Tomiyasu trong một cuộc tranh tài trên sân cỏ. Tuy nhiên, khoảng cách giữa hai đội bóng Việt Nam và Nhật Bản vẫn rất xa.