Trong môn thể thao đồng đội cao như bóng đá, huấn luyện viên sử dụng nhiều chiến thuật khác nhau để giúp đội hiệu quả và tăng khả năng chiến thắng. Để đạt được mục tiêu này, cần tuân thủ theo lối chơi tập thể nghiêm ngặt. Vì vậy, bài viết dưới đây sẽ giới thiệu chi tiết về các chiến thuật bóng đá.
1. Khái niệm chiến thuật bóng đá
Mọi cách tổ chức, phân bố và liên kết các cầu thủ trên sân khi thi đấu, kể cả thủ môn, đều được coi là chiến thuật trong môn bóng đá. Mỗi phương pháp này thể hiện phong cách chơi của toàn đội và dựa trên kỹ thuật cũng như các điểm mạnh, yếu của từng cầu thủ. Vì thế, chiến thuật bóng đá rất đa dạng và linh hoạt, luôn được nghiên cứu khoa học.
Kế hoạch chiến lược trong môn bóng đá, dường như không quá phức tạp trong lý thuyết và thậm chí còn khá đơn giản để hiểu. Tuy nhiên, khi áp dụng kế hoạch vào thực tế, nó lại khác nhau đáng kể vì kế hoạch chiến lược của huấn luyện viên phụ thuộc vào trình độ chuyên môn và khả năng của từng cầu thủ trên sân.
Để hiểu rõ hơn về các kỹ thuật chơi bóng đá, bạn cần phải hiểu được các thuật ngữ đặc thù được sử dụng trong môn thể thao này. Bạn có thể tham khảo thêm về các thuật ngữ chuyên môn này tại trang thuật ngữ chiến thuật bóng đá.
2. Phân loại chiến thuật bóng đá
Với sự đa dạng và phong phú, chiến thuật bóng đá được hình thành dựa trên hai loại chính là chiến thuật bảo vệ và chiến thuật tấn công.
2.1. Chiến thuật phòng thủ
Kế hoạch phòng ngự là một kỹ thuật phổ biến thường được sử dụng khi đối thủ đang tiến hành tấn công, và đội bóng cần tổ chức hàng phòng ngự. Nhiệm vụ của kế hoạch phòng ngự là ngăn chặn và loại bỏ các đường chuyền nguy hiểm từ đối phương đến khung thành của đội mình.
Chiến thuật bảo vệ thường gồm hai tình huống:
Hiệu quả của phòng ngự khi thi đấu trên sân rất phụ thuộc vào khả năng tổ chức đội hình của từng cầu thủ trên sân. Quý vị có thể tìm hiểu thêm về các chiến thuật phòng ngự trong bóng đá tại trang chiến thuật phòng thủ cá nhân trong bóng đá để có kiến thức sâu rộng hơn.
2.2. Chiến thuật tấn công
Tấn công được đánh giá cao trong mỗi trận đấu bóng đá và là ưu tiên hàng đầu của các đội. Mục tiêu của cả hai đội trên sân là ghi nhiều bàn thắng vào khung thành của đối thủ. Vì vậy,
Bằng cách linh hoạt, các cầu thủ sẽ triển khai các kế hoạch tấn công trên sân để đưa bóng vào khung thành của đối phương một cách nhanh chóng trong các pha lên bóng. Trong một thế giới bóng đá ngày càng thực tế, tính chiến thuật và ý thức tổ chức đội hình được đánh giá cao. Do đó, sáng tạo ra các cách tấn công khác nhau và đa dạng sẽ là một lợi thế rất lớn trong thi đấu.
Tấn công chủ lực ở hai biên, đường viền cánh là sự lựa chọn của nhiều đội bóng, trong khi một số đội bóng sẽ chọn tấn công thẳng vào trung tâm và ghi bàn. Việc tấn công tại đâu phụ thuộc vào từng tình huống lên bóng, và đội bóng có thể kết hợp linh hoạt các chiến thuật tấn công này để đạt được thành tích tốt nhất.
Trong lĩnh vực bóng đá, nếu muốn hiểu sâu hơn về các kỹ thuật tấn công, hãy tìm hiểu thêm về chiến lược tấn công.
3. 3 chiến thuật bóng đá phổ biến
Các kế hoạch chơi bóng đá đã được tạo ra và thực hiện thành công trong nhiều trận đấu trong lịch sử của môn thể thao này. Mặc dù vậy, vẫn có những kế hoạch chơi bóng đá vẫn được áp dụng hiệu quả đến ngày nay. Hãy cùng xem lại những kế hoạch này.
1- Catenaccio
Khi nhắc đến kỹ thuật Catenaccio, người ta thường liên tưởng đến sự tinh tế trong cách phòng thủ. Đây là một chiến thuật nổi tiếng của Italia, đã giúp cho họ đạt được những thành công to lớn trong quá khứ cũng như hiện tại.
Tại Thụy Sĩ là vùng đất mà chiến thuật phòng ngự Catenaccio được tạo ra, đây là một phong cách đặc trưng của bóng đá Ý và luôn được nhắc đến khi nhớ đến thành tích của Herrera khi ông dẫn dắt Inter Milan đạt được vị trí thống trị giải bóng đá cao nhất của bóng đá Italia vào thời điểm đó.
Karl Rappan đã sửa đổi chiến thuật khi áp dụng hệ thống 3-2-5 bằng cách rút 2 tiền vệ về để tập trung phòng ngự. Mỗi cầu thủ sẽ có nhiệm vụ riêng, 1 người sẽ chịu trách nhiệm cho hành lang cánh và người còn lại sẽ đảm bảo phòng ngự. Đồng thời, 2 trong số 3 cầu thủ FullBack ban đầu sẽ trở thành 2 trung vệ ảo và di chuyển để che chắn lẫn nhau, tùy thuộc vào chiến thuật tấn công của đối phương.
Phương pháp Catenaccio hoạt động khá đơn giản nhưng lại mang lại nhiều lợi ích đáng kể, kết quả thì chắc chắn mọi người cũng đã nhận ra được.
2- Tiki Taka
Có thể khi nhắc đến môn bóng đá, người yêu thích sẽ biết nhiều về cách chơi Tiki Taka của Barcelona – đội bóng hàng đầu trên thế giới. Tiki Taka trong tiếng Tây Ban Nha có nghĩa đơn giản là “pass and move”. Đây là cách thức hoạt động của chiến thuật bóng đá này, bằng cách liên tục di chuyển và trao đổi bóng.
Được lấy cảm hứng từ nhà bình luận thể thao Andres Montes, lối chơi Tiki Taka đã xuất hiện một cách đầy bất ngờ. Tuy nhiên, huấn luyện viên Luis Aragones đã là người đầu tiên áp dụng lối chơi này và nó đã đạt đến đỉnh cao khi được sử dụng bởi Pep Guardiola cho Câu lạc bộ Barcelona. Thành công của Barcelona trong việc sử dụng lối chơi này đã giúp đội bóng trở thành một trong những đội bóng thành công nhất trong lịch sử bóng đá thế giới.
| Lối đá Tiki Taka được xây dựng trên đội hình 4-3-3, tuy nhiên thỉnh thoảng đội hình này có thể biến đổi thành 3-4-3 hoặc 4-1-2-3 tuỳ vào diễn biến trận đấu khi đó. Bên cạnh đó, điều quan trọng nhất trong lối đá này là sự kết hợp nhịp nhàng giữa các cầu thủ. |
Bắt đầu từ vị trí giữa sân, chiến thuật này thường được thực hiện chủ yếu bằng những đường chuyền quan trọng để ghi bàn. Mặc dù đơn giản nhưng phương pháp này rất khó thực hiện vì cầu thủ phải có tài năng tuyệt vời như Xavi, Iniesta hay Messi để làm cho nó trở nên hoàn hảo.
Vẫn luôn được sử dụng và thực thi rất nhiều, dù hiện tại phong cách chơi bóng này không còn như thời điểm đỉnh cao của nó. Tuy nhiên, phương pháp hoạt động và cơ sở của Tiki Taka.
3- Gegenpressing
Jurgen Klopp là huấn luyện viên thành công nhất khi sử dụng chiến thuật Gegenpressing trong lối chơi của đội bóng mà ông dẫn dắt. Gegenpressing là một phương pháp quan trọng trong chiến thuật của ông và được liên kết chặt chẽ với tên tuổi của ông. Chiến thuật Gegenpressing đã trở nên hoàn hảo và đã giúp tạo nên vị thế của Jurgen Klopp khi ông dẫn dắt đội bóng Mainz 05 và sau đó là Borussia Dortmund.
Hiện nay, phương pháp Gegenpressing đã giúp Liverpool trở thành đội tuyệt vời nhất toàn cầu và đạt được sự nổi tiếng ngày càng tăng sau những thành tựu đáng kể trong quá khứ.
Kỹ thuật này được gọi là tấn công tổng lực theo tiếng Đức. Ngay cả khi đang phòng thủ, đội bóng cũng sẵn sàng thực hiện để giành lại quả bóng và tiến hành tấn công. Do đó, sử dụng chiến thuật này sẽ tốn rất nhiều năng lượng của cầu thủ, tuy nhiên, nếu thành công, đây là một kỹ thuật rất hiệu quả.
Thực hiện chiến thuật đeo bám đối thủ một cách chặt chẽ khi đối phương nắm giữ quả bóng được mô tả một cách rõ ràng. Khi đó, người chơi đối phương phải xử lý nhanh để tránh bị áp sát, tuy nhiên, việc này rất khó khăn. Sau khi thu được quả bóng từ đối thủ, đội bóng sẽ nhanh chóng di chuyển và chuyển sang tấn công để ghi bàn.
| Gegenpressing giống như một con dao 2 lưỡi, nếu bất cẩn có thể sẽ phải trả giá bất cứ lúc nào. Tuy nhiên với đội bóng hàng đầu như Liverpool thì đây lại là điều đơn giản để khắc phục. |
4. Nguyên tắc “vàng” khi áp dụng các chiến thuật đá bóng
Các kế hoạch trong môn bóng đá có nhiều phương pháp khác nhau và mỗi kế hoạch đều có ưu điểm và nhược điểm riêng. Tuy nhiên, khi đưa ra kế hoạch thi đấu, đội bóng cần tuân theo các quy tắc. Dù đội bóng sử dụng phương pháp nào.
1- Chủ động
Yếu tố vô cùng quan trọng khi thi đấu trên sân là tập trung và luôn có sự chủ động trong mọi tình huống bóng. Trận đấu có thể thay đổi rất dễ dàng khi chúng ta hoặc đối thủ phạm lỗi do tính chất tròn và khó đoán định của trái bóng.
Hãy tự nguyện rút lui về càng sớm càng tốt khi đối thủ sở hữu quả bóng để phối hợp với đồng đội trong việc bảo vệ khung thành. Ngoài ra, hãy di chuyển dẻo dai đến những vị trí trống thuận lợi để giúp đồng đội ghi bàn khi đội nhà giữ quả bóng.
2- Linh hoạt
Các cầu thủ cần tối đa sự linh hoạt trong khi thi đấu để tránh tình trạng cứng nhắc và ảnh hưởng đến đội hình. Việc áp dụng các chiến thuật khác nhau linh hoạt trong trận đấu có thể thay đổi hoàn toàn tình hình trên sân. Đội bóng cần sử dụng nhiều chiến thuật khác nhau để thích ứng với tình huống và từng trận đấu một cách tự nhiên và mềm dẻo nhất.
3- Có kế hoạch
Môn thể thao bóng đá đặt nặng tính đồng đội và chiến thuật, do đó trước mỗi trận đấu, nhà huấn luyện và thành viên trong đội cần có kế hoạch chung. Hơn nữa, cần phải lập kế hoạch dự phòng bởi vì mọi tình huống có thể xảy ra trong bóng đá. Việc lên kế hoạch trước giúp cho các cầu thủ hiểu nhau hơn và phối hợp tốt hơn trong quá trình tập luyện.
Bạn đã nắm bắt thêm về sự quan trọng của chiến lược trong môn bóng đá thông qua bài viết này. Bóng đá là một môn thể thao đồng đội, do đó sự kết nối giữa các thành viên trong đội rất quan trọng. Mặc dù có rất nhiều chiến lược và chúng thay đổi liên tục, nhưng tất cả đều dựa trên hai nền tảng chính của bóng đá: phòng thủ và tấn công.
